Мандат

Сайлау арқылы белгілі бір лауазымды тұлғаға не органға берілген өкілет не соны растайтын құжат.

Мандат сөзі көп мағынаға ие, бірақ айналып келгенде өкілет деген мән береді.

Саясатта мандат — депутат өкілеті және соны растайтын құжат.

Ал халықаралық құқықта ол — халықаралық ұйымның бір мемлекетке белгілі бір аумақты басқаруға рұқсат беруі. Мұндай құқықты Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін Ұлттар лигасы (БҰҰ-ның ізашары) бірнеше елге берді. Мысалы, Ұлыбританияға Палестина жерін басқаруға рұқсат етті.

Барлық мандатқа ортақ нәрсе бар: олардың жарамдылық мерзімі шектеулі болады. Мысалы, Қазақстанда Мәжіліс депутатының мандаты, өкілеті — бес жыл. Содан кейін бұл құқық басқа біреуге сайлау арқылы беріледі. Парламент депутаты:

— тұрақты мекенжайы басқа елде тіркелсе;

— сотталса;

— ҚР азаматтығынан айырылса өкілеті бітпей жатып мандатынан айырылуы мүмкін.

Ал Мәжіліс депутаты мына жағдайларда мандатынан айырылады:

— өзін сайлаған партиядан шықса немесе одан шығарылса;

— сол партия жұмысын толықтай тоқтатса.